Tanıtım: 398 ha büyüklüğündeki Gümeli Tabiat Anıtı, Zonguldak ili Alaplı ilçesi sınırları içerisinde yer almaktadır. 11.03.2008 tarihinde Tabiat Anıtı olarak tescillenen Gümeli Tabiat Anıtında, dünyada yaşadığı tespit edilen en yaşlı 5 ağaçtan biri olan 4112 yaşında Anıt Porsuk ağacı (Taxus baccata)bulunmaktadır. Yine bu ağacın dışında 1164 ve 1988 yaşında olduğu tespit edilen diğer porsuk anıt ağaçlar da saha içerisinde bulunmaktadır. Alanda ana kaynak değeri olarak anıtsal nitelikte Porsuk (Taxus baccata) ağaçları yanında kayın, kestane gibi türlerin de aralarında bulunduğu bir flora yapısı mevcuttur. Yükselti ve coğrafi yapı itibariyle temel olarak kar sularının beslediği yeraltı kaynaklarından beslenen su olanakları vardır. Jeolojik yapı itibariyle üç ayrı ana jeolojik formasyonun kesişim noktasında yer alması itibariyle de özellik arz etmektedir.
Ulaşım: Tabiat Anıtı, Zonguldak İli Alaplı ilçesine yaklaşık 25 km uzaklıktadır. Zonguldak il merkezine uzaklığı ise yaklaşık 78 km'dir. Ankara'ya 314 Km, İstanbul'a 289 Km uzaklıkta yer almaktadır. Zonguldak Merkezden Gümeli Beldesi'ne kadar asfalt karayolu, daha sonra köy yolu ve orman yolu ile ulaşım sağlanmaktadır.
Tesis Bilgileri: Sahada yürüyüş yolları, seyir terasları, tanıtım levhaları yer almaktadır. Anıt ağaçların çevresinde de koruma ve tanıtım amaçlı düzenlemeler bulunmaktadır.
Yönetim Planı Koruma ve Ziyaretçi Kullanım Hükümleri: Tamamlanmış olan Yönetim planı ile sahanın bilimsel esaslara göre korunması ve planlı bir şekilde ziyaret edilebilmesi hedeflenmektedir. Sahaya tanıtım birimi, otopark vb. gibi tesislerin yapılması planlanmıştır.
Biyolojik Çeşitlilik-Ekosistem: Gümeli Tabiat Anıtı, Zonguldak İli, Gümeli İlçesi Gümeli Ormanları'nda bulunmakta olup tamamen doğal bir habitat özelliği sergilemekte ve bütüncül yapısını sağlıklı biçimde muhafaza etmektedir. Bu yapı içerisinde baskın olan doğal Batı Karadeniz Karışık Geniş Yapraklı Ormanı, bünyesinde kayın, gürgen, sapsız meşe, akçaağaç, kızılağaç, sarıçam, göknar, porsuk, orman gülü gibi geniş yapraklı ve ibreli yapraklıların birlikte karışık meşçereler oluşturduğu bir yapı sergilemektedir.
Gümeli Tabiat Anıtı'nın bu karasal çeşitliliğinin yanı sıra korunan alan içerisinde gelişigüzel biçimde gözlenen çeşitli mevsimsel derelere bağlı gelişen makrofitik ve riparyan sistemler de sağlamış olduğu ekolojik fonksiyonlar açısından korunan alanın ekolojik bütünlüğünü destekleyen ve geliştiren temel unsurlardandır.
Gümeli Tabiat Anıtı ihtiva ettiği bu karasal ekosistem çeşitliliğinin yanı sıra, bünyesindeki türler bakımından da önemli bir alandır. Gümeli Tabiat Anıtı'nın gösterge türleri olarak alanın sembolü haline de gelmiş olan Porsuk ağaçları ön plana çıkmaktadır. Sahanın en önemli özelliği 4112, 1988 ve 1164 yaşlarındaki Porsuk (Taxus baccata L.) ağaçlarının içerisinde bulunduğu tabii yaşlı porsuk meşceresidir. Sahada yaşları ortalama 300 ile 500 arasında değişen çok sayıda porsuk ağacı bulunmaktadır. Bahse konu saha çevresinde yapılan incelemelerde; bitişik durumdaki orman bölmelerinin de "tabii yaşlı orman" statüsünde olduğu, içerisinde çok sayıda anıt özelliği taşıyan yaşlı ağaç bulunduğu bilinmektedir. Yapılan bilimsel incelemeler neticesinde sahada bulunan bir Porsuk (Taxus baccata L.) ağacının yaşının 2016 yılı itibariyle 4112 olduğu tespit edilmiştir. 4112 yaşındaki bu Porsuk ağacının dünyada bilinen ve tespit edilen en yaşlı 5 ağaçtan birisi olduğu, dünyanın en yaşlı porsuk ağacı olduğu ve Türkiye'nin en yaşlı ağacı olduğu belirlenmiştir.
Sahada; Canis lupus (kurt), Canis aureus (çakal), Vulpes vulpes (kızıl tilki), Ursus arctos (boz ayı), Martes martes (ağaç sansarı), Meles meles (porsuk), Felis silvestris (yaban kedisi), Sus scrofa (yaban domuzu), Capreolus capreolus (karaca), Erinaceus concolor (kirpi) ve Sciurus anomalus (Sincap) gibi hayvan türleri yer almaktadır.
